Yapay zekanın fikir ve bilgi üretme özelliği yok. Literatürde yer alan bilgiyi belli bir mantıkta işleyebiliyor. Öğrendikçe daha fazlasını veriyor. Ne verirseniz o kadar biliyor, nasıl verirseniz, o yönde veriyi işliyor. Zararlı olmaması mümkün değil. “Kural getirilmeli” diyorlar… kim getirecek, tam olarak neye, hangi aşamaya getirecek… Aralarında Yapay Zeka’yı geliştirenler dahil, bir grup çok etkili kişi, bu teknoloji için “hazır değiliz, kısa bir mola verelim” çağrısı yapınca ortalık karıştı. Neden peki?
Risk var, tedbir gerek
MIT Profesörü, Türk asıllı bilim insanı Daron Acemoğlu, yapay zeka teknolojilerinin getirdiği risklere dair endişelerini dile getirenlerden. Çalışanların işlerini kaybetmeleri, eşitsizliklerin artması ve demokratik süreçlerin zarar görmesi gibi risklerin ortaya çıkabileceğini söylüyor. Üretim faktörleri arasındaki dağılımı değiştirebileceğine, zengin-fakir arasındaki uçurumu derinleştirebileceğine, etik, güvenlik ve gizlilik gibi birçok endişede haklı olduğumuza ve nihayetinde düzenleme yapılması gerektiğine değiniyor. Acemoğlu’na göre, yapay zeka verimli kullanıldığında insanların yaşamlarını iyileştirebilir ekonomik büyüme potansiyelini artırabilir.
Fikrin kadar yapay zeka kullanabilirsin
Dünya, ekonomi ve siyaset üzerinden bölünmüş gibi dursa da yıkıcı parçalanma eğitimli eğitimsiz arasında. Yapay zekada tehlike henüz savaş boyutunda değil, ama olacakları öngörmek de zor değil. Yapay zeka, fikir sahibi olanlarla, bilmediğini dahi bilmese de fikir sahibi olanlar arasında. İlk grup eğitimle fikir sahibi varsayımından ilerleyecek olursak eğriyi doğruyu ayırabiliyor diyelim. İkinci grup karanlık tarafta.
Alameti farikası ne?
En büyük sorun fikrimizi bina edeceğimiz veri miktarı. Veri seti öylesine büyük ki, doğruyu eğriden ayırmak kısmında zorlanıyor, hakim görüşün peşinden sorgusuz gidebiliyoruz. Yapay zeka ve quantum fizik gibi teknolojiler, finans, sağlık, enerji ve kimya gibi birçok farklı sektörde devrim yaratabilecek potansiyele sahipler; sistemin alameti farikası büyük veri seti üzerinde işlem gerçekleştirmek. Buraya kadar güzel… sorun, talep ve komutta! Yapay zekanın fikir üretmediğini, öğretilen kapsamında hareket ettiğini bir kez daha anımsayalım.
Mekanizma nasıl çalışıyor?
Sentetik verileri, yapay zeka modellerinin eğitilmesine olanak sağlıyor. Yapay zeka, beynin görsel işleme işlevlerini taklit ederek, nesneleri ve görüntüleri tanıyabilir hale gelebiliyor. Nöral Ağlar gibi insan beyninin işleyişine benzer bir şekilde tasarlanıyor. Oyun Sektörü yapay zeka gelişiminde önemli. Oyunda insandan daha iyi performans gösterebiliyor.
Hangi yapay zeka daha zeki?
Financial Times Gazetesi Microsoft ve Google tarafından üretilen iki yapay zekanın arasındaki yetenek farkını ortaya çıkarmak için 4-5 soruya dayanan deney kurgulamış. Birinde Rusya lideri Viladimir Putin ile Çin lideri Xi Xiaoping buluşunca ne konuşurlar? diye soruyor. Her iki zeka da suya sabuna dokunmayan “hoş geldin beş gittin”den sonra asıl işi alt kadroya delege edilen diplomatik lisan kullanıyor. İki liderin farklı görüşlerinin olduğunu ve uluslararası ilişkilerin karmaşasını göstermesi açısından ilginç.
Bana bankacılık krizini analiz et
Deneyde, yapay zeka modelleri bir sonraki krizi öngörse de birçok şirketin finansal durumunu ölçmede, krize ne kadar duyarlı oldukları konusunda yanıltıcı sonuçlar vermiş. Ekonomik verilerin yalnızca bir bölümünü analiz ederek sonuç üretebilmiş. Yapay zeka modelleri piyasa trendlerinde geçmiş verileri ve mevcut koşulları analiz ederek gelecekteki trendler hakkında olası senaryolar sunabiliyor ama insan deneyim ve uzmanlığını geçemiyor.
Reklam sloganı yazabilir misin?
Bu görevde fena değiller. Belirli bir veri kümesi üzerinde eğitildiğinde, örüntüleri algılayabiliyor tahminlerde bulunabiliyor. Kısa metin oluşturmada geçer karne alsa da tüketici tercihlerini ve algılarını anlamak için insan denetimi gerekiyor. Sloganların üretirken markanın değerlerini ve hedef kitlesini de yansıtması önemli… birinin yapay zekanın arkasını toplaması gerekiyor.
Okuma tembelliğinden veri zehirlenmesine
Ölümlerden ölüm beğenmek gibi! ChatGPT gibi büyük dil modellerinin, özellikle yazarlık, gazetecilik, müzik gibi yaratıcı endüstrilerde istihdamı tehdit edebileceği belirtiliyor. Yaygın kullanımının, daha az okuma ve araştırma yapma eğilimini güçlendireceği bireysel düşünce ve yaratıcılığı azaltabileceği öne sürülüyor. Diğer yandan büyük yapay zeka modellerini eğitmek için kullanılan veri setini zehirlemek mümkün. Unutulmayacak bir örnek; Wikipedia girişlerini düzenleyip cümleler ekleyerek yapay zeka modelinin veri setine istenemeyen bilgi ekleyebildiler.
BloombergGPT ne getirecek?
BloombergGPT duyurusu bomba etkisi yarattı. Finans gazeteciliği için tasarlanmış haberler, raporlar ve veriler üzerinde eğitilmiş bir yapay zeka. Medyadaki ilk özgün örnek. Model, finansal verileri okuyarak özetleyebiliyor. BloombergGPT’nin finansal analizler ve raporlar hazırlamada kullanılabileceği, haberlerin daha hızlı ve verimli yazılmasına ve yayınlanmasına yardımcı olabileceği ve finansal haberciliğinin kişiselleştirilebilmesine olanak tanıyabileceği planlananlar arasında. BloombergGPT, aceleyle çıkmış bir yapay zeka çalışması değil, yıllardır milyarlarca kelimelik veri girişi yapılmış.
Los Angeles Limanı
Dünyanın en büyük limanlarından Los Angeles limanı, milyonlarca adet yükün dünyanın her yerinden geldiği ve buradan da dağıldığı bir nokta. 7-24 ve 365 gün çalışıyor. En ufak aksama inletiyor. Liman taşıdığı yük dolayısıyla ideal verimden uzak diye tarif ediliyor. Konteyner yükleme ve boşaltma işlemlerindeki gecikmeleri azaltmak için limanda pilot bölgelere çoklu işi aynı anda yapabilen quantum bilgisayarlar yerleştirilmiş. Şimdilik pilot bölgede operasyon ekibi karlılık ve zaman tasarrufu nedeniyle mutlu, şoförler ise hayatlarında bir değişiklik olmadığını söylüyor. Anlaşılan o ki, daha iyi ve kapsamlısı an meselesi.
Kimlik dolandırıcılığı
Yapay zeka dil modellerinin kimlik avı ya da dolandırıcılık araçları olarak kullanılmalarının kolay olduğu endişesi yüksek. OpenAI, tüketicinin ChatGPT’yi internette gezinen ve etkileşime giren ürünlere entegre etmelerine izin verdiğini duyurdu. Startup’lar bu özelliği, uçuş rezervasyonu yapmak ya da takvime toplantı ilave etmek gibi sanal asistanlar geliştirmek için zaten kullanıyorlar. Yapay zeka üzerinden geliştirilmiş sanal asistanlar metin ve görüntüleri web’den kazıyarak elde ettikleri için, üçüncü bir tarafın yapay zekanın davranışını değiştirmeyi amaçlayan saldırı türüne açık olduğuna dikkat çekiliyor
Hayal gücün ne kadar?
Öznel düşüncelerimiz, hayal gücümüz, empati yeteneğimiz sayesinde biz özeliz. Yaratıcılık, inovasyon kabiliyeti, iş birliği ve etkileşimden, sosyal dokumuzdan kaynaklanıyor. Tek ihtiyaç eğitim, eğitim eğitim. Yapay zekadan daha yaratıcı ve özgün sonuçlar üretebiliyoruz.
Zevkle okuyabileceğiniz birkaç makale:
