Türkiye’de işsiz sayısını artıran en önemli yapısal etkenlerden biri, eğitimli gençler arasında yaşanıyor. 15-24 yaş arasından işsizlik oranı çok yüksek. Eğitimliler dahil, gençler ilk işlerini bulmakta zorlanıyorlar. Ortalama işsizlik süresi 5,6 ay, üniversite ve yüksek okul mezunları arasında 8,1 ay.
Geçen yıl bugün ile bugün arasında hayatınızda ne tür bir fark var. Hepimizin hayatında pek çok değişiklik olmuştur mutlaka. Geçen yıl bugün ile bugün arasındaki farklardan önemli bir tanesi işsizlerimizin sayısı. Geçen yıldan bu yana 32 bin kişi arttılar. İlk kez iş arayanların, toplam işsizler içindeki oranı yüzde 17.9’dan yüzde 25.1’e yükseldi.
Çalışanların yüzde 70’ini lise altı eğitimliler ve eğitimsizler oluşturuyor. Çalışanların yüzde 19’u lise veya dengi okul, yüzde 10.9’u yüksek okul veya fakülte mezunu.
Bu çocukların hemen hepsi üniversiteden mezun oldukları gün sudan çıkmış balığa dönüyor, bütün işlerin onları beklediğini sanıp, hiçbir işin onlara yüz vermediğini görüyorlar.
Staj… Bilirsiniz getir götür işi olarak algılanır. Ofis-boy gibi bekleşirsiniz. ‘Ay sonu gelse de kağıdı imzalatsam’ der durursunuz. Uyanık olanlar ‘ben size yük olmayayım abi, siz benim kağıda bir damga, bir imza atıverin gitsin’ diyebilir. Babası hatırlı olanlar pasta yiyebilir bakın!… Onlara, “al oğlum sen bu kartı götür bizim falanca beye beni babam gönderdi de… O anlar” der.
Her şey bu kadar umutsuz değil. Zaten bu yazının nedeni de bu. Elinizde tuttuğunuz İşte İnsan’ın medya sponsorluğunu üstlendiği “Indeks Strateji Yarışması”, gençlere bir fırsat sunmak üzere yola koyuldu. Amaç üniversite üçüncü sınıftan başlayan ve en fazla 5 yıl çalışma deneyimine sahip gençlere bir şans vermek. Türkiye’nin önde gelen 50 kuruluşunun staj ya da eğitim ödülüyle katıldığı yüzde yüz gönüllü bir projeden söz ediyorum. Kolay olduğunu söyleyemeyeceğim. Şu an beşinci yarışma devam ediyor. Geri sayım başladı. Başvurular 1 Nisan’da sona eriyor. Her şeyi online yapacağınız bu yarışmanın katılma şartı çalışmak. www.indeksiletisim.com sitesinde her şey yazıyor.
Ekmeğini taştan çıkarmaya hazır gençlerin kendilerini sınamak için girdikleri ciddi bir yarışma. Profesyonel bir ekip tarafından hazırlanan senaryo, her birini yakından tanıdığınızı düşündüğüm jüri üyeleri tarafından değerlendiriliyor.Başarılı olanlar staj ya da eğitim kazanıyor. Şans topu sağa sola şaşkın şaşkın dolanırken, isterseniz yakalayıverin. Hayat o topu yakalayanlara gülüyor. Bizim gülebilmemiz için görmeyen, bilmeyen gençlere topu atmamız gerek.
Bu ülke hepimizin. Herkes bir şey yapabilir. Bu yarışma işte bu düşünceden yola çıktı. Bireysel iyiliklerin sınırlarını genişletebilmek için toplumsal iyilik halini artırmak gerek.
Aşağıda okuyacaklarınız gerçek, sıradan gençler. Siz, biz onlar… Kardeşiniz olabilirler, çocuğunuz olabilirler… İndeks Strateji Yarışmasına katılıp staj deneyimi yaşanlar arasından birkaç tanesi. Onların staj yapmakla ilgili görüşlerini okumak ister misiniz;
Aydın Üstün, “Perakende Sektörü” yarışmasına katıldı; “Okulumu bitirip yaz tatilimden sonra önce Yaşar Dış Ticaret’te stajımı tamamladım. İhracat departmanında yaptığım staj esnasında aşina olduğum ihracat operasyonlarını yerinde görme ve özellikle ihracat pazarlaması alanında tecrübe edinme olanağım oldu, çeşitli yabancı müşterilere yeni ürün ve fiyat teklifi hazırlama, yeni müşteriler bulma gibi faaliyetlerde bulundum. Bu noktada kendimi şanslı görüyorum.”
Danyal Selim Tanrısever, Bilgi Teknolojileri alanında yarışmaya katıldı; “KORA İnternet Teknolojileri ve Veri Tabanı Çözümlerinde staj yapıyorum Kora, endüstri kuruluşlarına, karar destek, bütçeleme ve tahminleme, e-iş, müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) ve iş yönetim sistemi (ERP) alanlarında özel projeler ve danışmanlık hizmetleri sunuyor. Aslında Elektrik mühendisi olmam dolayısıyla başta hem staj yaptığım kurum, hem de ben yadırgadım ancak zamanla kelimelere ve kavramlara aşinalık arttı. İşin içine girdikçe her şey daha çok yerine oturdu. Veri madenciliği konusunda birçok aracı kullanarak, bilgi sahibi olmamın yanında sağlam bir temel attığımı düşünüyorum…”
Tufan Özsoy, Perakende sektör yarışmasına katıldı; “Siemens’in Kartal’da bulunan yerleşkesinde 1 ay süreyle staj yaptım. Başlangıçta Siemens gibi bir organizasyonun içinde yer almak beni heyecanlandırdı. Aksi mümkün değildi zaten. Yurt dışı tecrübem olmasına rağmen bu denli profesyonel bakış açısına sahip organizasyon tanımamıştım. Olanaklar Türkiye değil, dünya şartlarının çok üzerinde. Staj süresi içinde katıldığım kurum içi profesyonellik eğitimleri, profesyonel iş yaşamına yönelik bakış açımın değişmesine neden oldu. Siemens stajının benim için en önemli çıkarımı, kişilik ile meslek seçim arasındaki ilişkiyi daha somut anlamamı sağlaması. Bu staj, kariyerimi şekillendirirken problem potansiyeli olabilecek birçok unsuru önceden farkedebilmemi sağladı.”
Umut Yaşar Kıyıkçı, Bilgi Teknolojileri sektöründe yarışmaya katıldı; “Borusan Lojistik’te staj yapma hakkı kazandım. Burada Uluslararası Forwarding bölümünde staj yapıyorum. Stajı işe başlamadan önceki en önemli adım olarak görüyorum. Çünkü staj sayesinde kazandığınız deneyimler sonunda nasıl bir işte çalışacağınıza, yani kariyerinize nasıl bir yön vereceğinize karar veriyorsunuz. Bu sayede ileriki yaşamınızda adımlarınızı sağlam atabilme fırsatı yakalamış oluyorsunuz. Ayrıca staj sayesinde toplumsal yaşam içerisinde büyük bir yer tutan kurumları ve bunların işleyişlerini öğreniyor ve iş yaşamına daha kolay adapte olabiliyorsunuz.“
Şaban Dizdar, Lojistik sektörü yarışmasına katıldı. “Denizbank’ta staj yapma hakkı kazandım. Stajımı yazın yapma imkanı buldum. İmkanım ve İstanbul’da kalacak yerim olmadığı için Denizbank’ın Kayseri Şubesinde staj yaptım. Yöresel bazda da olsa bana bir şeyler kattı. Ben bankanın operasyonel bölümünde staj yaptım. Tüm bankanın yaptığı işlerin nerdeyse tamamının gözlendiği, değerlendirildiği, kredi verilecek firmaların araştırıldığı bir departman. Gerek yarışma sürecinde gerekse de staj sırasında üniversite öğrencilerinin iş hayatının nasıl bir şey olduğunu, iş ortamı denen olayın nasıl bir kavram olduğunu göstermesi bakımından önemli bir hadise. Her şeyden önemlisi okulda öğrendiklerimi uygulamaya geçirme imkanı yaratması çok güzel bir şey.”
Şükrü Nenem, Bilgi Teknolojileri yarışmasına katıldı; “Ernst & Young insan kaynakları danışmanlığında staj hakkı kazandım. Klişeleşmiş “staj” tabularını, stajyerlerin de diğer elemanlar gibi yoğun bir tempoyla çalışmasıyla yıkıldığı, bir ortamda, ileriye yönelik kariyer planlarımı şekillendirme, iş hayatında nelerin olup bittiğini yakından görebilme fırsatı buldum.”
Hikayeyi bilirsiniz, karaya vuran deniz yıldızlarını tek tek yeniden suya atan adamı şaşkınlıkla izleyen diğeri sormuş, “Neden çabalıyorsun, eline ne geçecek, çoğu ölmüş…” ‘Olsun demiş adam, bir tanesi bile fark yaratabilir…” Deniz yıldızlarını tek tek yerden alıp suya fırlatmaya devam etmiş.
Unutmayın bir tek genç, toplumsal geleceğimiz için fark yaratabilir. Onlar deniz yıldızı. Bırakın suda hayat bulsunlar. Yol gösterin gitsinler. Destek olun başarsınlar. Gölge etmeyin, geleceği yaratsınlar. Siz de bir deniz yıldınızı suya fırlatabilirsiniz.
