Yaratıcılık sınır tanımıyor, değerini mutlaka buluyor. Türkler de ilham kaynağı olabilecek kadar güzel eserler ortaya koyabiliyor… Mesela?
Taklit etmek veya ilham almak ya da esinlenmek Türkiye’de çok sık tartıştığımız konulardan. Mimaride esinlenmek deyince akla ilk olarak 500 yıl önce yaşamış efsanevi Mimar Sinan’ın eserlerinden “ilham alınarak” yapılmış modern yapılarımız geliyor elbette. Ancak, sınırları ince çizgilerle çekilmiş bu “hassas” konu mimariyle sınırlı değil; motordan elektroniğe, teknolojiden modaya dek uzayıp gidiyor. Bir Çin kadar olmasak da ilham alınarak “yeniden” tasarlanmış ürün konusundaki yeteneğimiz dikkate değer. İşin içine biraz da “eldeki malzemeyle ne yapabilirim” girince sentezlenmiş, icatla esinlenme karışımı “ürün” ya da “durum”larla karşı karşıya kalabiliriz. Sanayi sitelerinde yerli araç kılığına girmiş yabancı otomobil motorlarının çıkardığı o güçlü sese hepimiz tanıklık etmesek de çoğumuz varlığından haberdarız. Örnekleri çoğaltmak mümkün: Kırmızı halıda yürüyen bir ünlünün kıyafetinin aynından ya da benzerinden diktiren yerli ünlüden söz edebiliriz. Belki bir gazete – tv reklamından, bir video klipten, bir siyasal propaganda unsurundan veya milyonlarca insanın satın aldığı bir elektronik ürünün benzerinden bahsedebiliriz. Peki hep Türkler mi esinlendi bugüne kadar?
Mimar Tuncer Çakmaklı Bursa için yıllar önce modern bir sebze-meyve hali tasarladı. Aradan birkaç yıl geçti. Apple’ın “uzay gemisi” konseptli kampüsü ortaya çıkıverdi. Görenler ise Türk mimarın çizdiği hal ile Apple yerleşkesi arasındaki “benzerlik” karşısında şaşkınlığını gizleyemedi.
Sıra dışı tasarımıyla kamuoyunda çok ses getiren sebze-meyve hali adeta bir stadyumu andırıyor. Ahşap, çelik ve alüminyumdan yapılan halin inşası bittikten sonra 2008’de halka açıldı.
Kaliforniya – Cupertino’da bulunan uzay gemisi şeklindeki Apple kampüsü de benzer bir görüntüye sahip. Apple için Foster + Partners tarafından tasarlanan yerleşke yaklaşık 260 bin metrekarelik bir alana sahip. Kampüs hem ofis hem de Ar-Ge ünitelerini barındırıyor.
Elbette bu esinlenmede Mimar Tuncer Çakmaklı’nın yaratıcılığının rolü büyük. Keşfetmek için, 7 Haziran – 22 Kasım 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilecek 14. Uluslararası Venedik Mimarlık Bienali’nde, Venedik, Palazzo Bembo’da, Tuncer Çakmaklı’nın mimarlık sergisi ziyaret edilebilir.
