Yusuf Azoz eğitimi ve kariyeri açısından ilginç bir profesyonel yönetici. Neden diyecek olursanız, Boğaziçi Üniversitesi Elektrik/Elektronik Mühendisliği Bölümünden lisans, ABD Pennsylvania State Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği master derecesi aldı. İş hayatına ABD’de başladı: Bell Labs kökenli Telcordia Technologies’de katma değerli servisler alanında 4 yıl üst düzey danışmanlık yaptı. 2001’de Türkiye’ye döndü; Turkcell’de Katma Değerli Servisler Bölümü’nde Bireysel Servisler Bölüm Başkanı oldu. 2007’de Kariyernet’in Genel Müdürü olarak atandı.
Yaprak Özer: Platformunuz gençlerin, işe girmek isteyenlerin bir barometresi, doğru mu?
Yusuf Azoz: Doğrudur, kesinlikle.
Yaprak Özer: Bir istihdam endeksi yayınlıyorsunuz, buna göre bize son istihdamdaki gelişmelerle ilgili ne söyleyebilirsiniz?
Yusuf Azoz: En son Şubat 2011 istihdam endeksi verilerinde çok net olarak büyümenin hala devam ettiğini görüyoruz Türkiye’de.
Yaprak Özer: Büyüme derken neyi kastediyoruz?
Yusuf Azoz: Özellikle piyasada yaratılan şu anki istihdam olanakları. Kariyer.net üzerinde yayınlanan yeni iş ilanlarına baktığımızda geçtiğimiz senenin aynı dönemiyle yüzde 50’ler mertebesinde bir artış söz konusu.
Yaprak Özer: Bu çok sevindirici bir şey ama istihdam rakamları neden bunu aynı şekilde yansıtmıyor?
Yusuf Azoz: İstihdam rakamları bunu aslında çok yavaş bir şekilde yansıtıyor, biraz da gecikmeli geliyor. TÜİK’in açıkladığı rakamlar 3 ay gecikmeli. İşsizlik biraz hız kesti. 2011’de işsizlik oranında düşüş daha hızlı. Çünkü 2010 tam anlamıyla bir krizden çıkış, toparlanma süreciydi. Orandaki düşüş şu andaki iş ilan sayılarına baktığımızda düşecek gibi gözüküyor ama tabi eski hızıyla devam etmeyecek, düşüş trendi devam edecek. Çünkü istihdam olanağı artıyor.
Yaprak Özer: Yüzde 50 diye ifade ettiğiniz rakamlar bütün sektöre yayılabilecek mi?
Yusuf Azoz: Kariyer.net’te yayınlanan aslında tüm sektörleri ifade eden rakamlar bunlar. Pazarda online olarak yayınlanan ilanların çok büyük bir çoğunluğunu oluşturduğu için tüm sektöre aslında ağırlıklı olarak beyaz yaka diyeyim pozisyonlar için olumlu bir sinyal verebilecek.
Yaprak Özer: 2010 Aralık itibarıyla istihdamda pozitife geçtiğimizi biliyoruz. Bu rakamlar henüz bizi sevindirecek rakamlar olmasa da 2011’de işveren özellikle artış bekliyor, bize hangi sektörler olacağını söyleyebilir misiniz?
Yusuf Azoz: İlk 2 ayın verdiği sinyalleri paylaşabilirim. Mesela turizm sektörü normalde şubat-mart hatta mart-nisan döneminde alımlarına başlarken, bu yıl Ocak ayında yoğun bir şekilde alımlara başlamış durumda. Bizim tahminimiz turizm sektöründeki beklentilerle alakalı. Yaz sezonunun belki erken rezervasyonlarla iyi geçeceği için şimdiden alımlarını yapıyorlar diye düşünüyorum. Sadece ilk 2 ayda 4000 personel alımına dair iş ilanı çıktı, turizm sektörü için sadece.
Yaprak Özer: Başka hangi sektör böyle dikkat çekiyor?
Yusuf Azoz: Gıda sektörü, gıdanın özellikle mağazacılık ve perakendecilik ayağına kayan bacağı. Üretim tarafı da hareketli ama perakende tarafı kadar değil. İnşaat sektörü her zamanki gibi hareketli.
Yaprak Özer: O hep lokomotiftir. Peki, bu son olaylar karamsarlığa kapılmamıza neden olabilir mi?
Yusuf Azoz: Çok değil, bir miktar bölgesel sorunlardan dolayı azalma yarattı, o bölgeden dolayı. O bölgelerdeki ilanların kapandığını görüyoruz. Fakat toplamda baktığımız zaman ilanların sayısı hala yüksek seviyelerde. Sağlık sektörü Türkiye’de hızlı büyüyen bir sektör ve eleman açığının da çok olduğu bir sektör, eleman bulmakta çok zorluk çeken bir sektör.
Yaprak Özer: Neden?
Yusuf Azoz: Yeteri kadar personel yetişmiyor bu alanda. Yani hemşiresi olsun, doktoru olsun ciddi açıkların olduğu bir alan. Eğitimini şu an şekillendirecek olan gençler için düşünülebilecek bir sektör.
Yaprak Özer: Araştırma yaparken istihdamın ilk 3’ü yapı, tekstil, bilişim olarak karşıma çıktı, doğru mudur?
Yusuf Azoz: Yapı ve tekstil, tekstilin özellikle perakendecilik tarafında çıkıyor, üretim tarafında da çıkıyor. Bizim iş ilanlarında ilk 5’e giriyor bu sektörler. Bilişimi Telekom ile birleştirdiğinizde ilk 5’e giriyor. Orada da elemanlarında açıkların olduğu bir sektör. Yani yeteri kadar kalifiye personelin olmadığı bir alan.
Yaprak Özer: Bankalar ciddi bir alıma girecek diye okuyorum. Bu sizce doğru mu?
Yusuf Azoz: Finans sektörü, bankacılık sektörüne baktığımızda ilk 10’da hep yerini alıyor. Artışlara ve ilk 5’e baktığımızda şu an görmüyoruz ama kriz döneminde dahi sürekliliğini koruyan bir alım çizgisini korudu.
Yaprak Özer: İstihdamdaki yapıyı bir hatırlamakta fayda var. Şu anda istihdam verilerine göre ortalama %72 erkek. Kadın nerede?…
Yusuf Azoz: Şimdi kadın oranları düşük kesinlikle. Biz kendi verilerimize baktığımızda farklı bir tablo görüyoruz. Örneğin bugün Kariyer.Net’te yer alan 13 milyon özgeçmişin hemen hemen yarısı kadınlara ait. İş bulmayı birebir ölçümlememiz çok zor ama iş arama çabasına bakarsak burada erkeler daha çok başvuru yapıyor, onu görüyoruz. Ancak verilere baktığımızda kadınlardaki hareketlilik daha yüksek. Yani kadınların iş arama, başvuru sayısında ciddi bir artış var.
Yaprak Özer: İkisinin aynı oranda CV’si var. Birisinin daha aktif, diğeri daha az aktif, ne anlamam lazım? Çabalamıyorlar mı gönderdikten sonra?
Yusuf Azoz: Onu yorumlamak çok güç. Şu olabilir; belki beklentilerini yüksek tutmuyor olabilirler. Burada daha aktif olabilirler ama olamıyorlar. Bir de deneyimle ilgili veri var, bu da bence başvuru sayısının azlığını destekliyor diye düşünüyorum. Deneyim seviyesine baktığımızda maalesef kadınlardaki deneyim seviyesi daha düşük. Özellikle 10 yıl üstü deneyimli özgeçmişlere baktığımızda erkeklerde bu rakam 1 milyonun üzerinde iken kadınlarda bu rakam 300-350 bin gibi. Bunu da şöyle biz yorumlayabiliyoruz; gençlerde kadın, deneyimsiz sayısı çok daha fazla, sürece erken girip erken bırakma gibi bir durum olabilir.
Yaprak Özer: Araştırmalarınızda aldığınız başvurularda kadınlar eğitimde önde gözüküyor. Sadece üniversite değil, yüksek lisans ve doktora olarak… Nasıl açıklayabiliriz.
Yusuf Azoz: Yüksek lisans ve doktorada ve meslek yüksek okul mezunlarında erkeklerden daha fazla kadın özgeçmişi var. Bir de şu var; internete baktığımız zaman Türkiye hala internet alanında gelişen bir ülke. İnternet ciddi bir fırsat eşitliği sağlıyor. Bence bu anlamda olumlu bir tablo da var. Biz baktığımızda Anadolu’dan özellikle çok fazla özgeçmiş geliyor. Erkeklere kıyasla daha çok özgeçmiş geliyor Anadolu’dan. Bu fırsat eşitliği bence artık keşfedilmeye başlandı. Belki 5 yıl sonra sizle benzer bir konuşmayı yapsak çok daha farklı bir tabloyla karşılaşacağımızı düşünüyorum.
Yaprak Özer: İş arayanların önemli bir bölümünün CV’lerini her yere ve pozisyona gönderdiklerini görüyorum. Her yere CV göndermek şansı artırıyor mu?
Yusuf Azoz: Bunu piyango çekmek gibi düşünürseniz ne kadar çok bilet çekerseniz o kadar kazanırsınız gibi bir mantık var ama bu piyango çekmek değil. Burada ne istediğinizi bilmeniz lazım ve odağınızı ve enerjinizi oraya yoğunlaştırmanız lazım. Çünkü her yere başvurmak demek hiçbir katkıda bulunmadan beklenti içine girmek. İş arayan kişi ne istediğini bilip, başvuracağı işin kalitesine odaklanmalı. Yapacağı başvuruda özgeçmişin kalitesine, doluluğuna, güncelliğine özen göstermeli.
Yaprak Özer: O nasıl olabilir? Şablon dolduruyorlar pek çoğu da, kendisini nasıl gösterebilir birisi?
Yusuf Azoz: Şablon dolduruyorlar ama bu şablonlar çok zengin şablonlar. İçinde birçok alan var. Kendiyle ilgili aslında her şeyi buraya yazması lazım. Ben bunu özellikle üniversitede öğrencilerle sohbet ederken gözlemliyorum, örneğin bir spor takımında çalışıyor, bir kulüp aktivitesine katılıyor ama yazmıyor. Yapan da aklına gelmiyor maalesef yazmak. Bu ne işime yarayacak diyorlar. Voleybol takım kaptanı bir öğrenci kızımızın bana yaptığı yorum oydu. Ben voleybol takım kaptanıyım, bunu yazmalı mıyım acaba? Yani bu senin liderliğini gösteriyor, birçok özelliğini gösteriyor. Kesinlikle yazılması gereken şeyler.
Yaprak Özer: Bazı temel pozisyonların çok arandığını görüyorum. Sekreter, şoför, asistan hem çok aranıyorlar, hem bulunamıyorlar. Bunun sırrı nedir?
Yusuf Azoz: Bulunamıyor değil de, belki biraz ince eleyip sık dokuyorlar bu pozisyonu arayanlar. Şöyle de bakmak lazım, bazı pozisyonlar kişinin iş hayatına atılmak için bir giriş pozisyonu olarak da bakmak lazım. Hayat boyu yapabilirsiniz de ama bir yandan da gençlerin bir şekilde girmesi lazım.
Yaprak Özer: Turizmde ve gıdada en çok hangi pozisyon aranıyor?
Yusuf Azoz: Turizme baktığımızda resepsiyonist, garson, aşçı ilk 3’e girenler. Gıdada perakende tarafına biraz kayıyor ama onun için ilk şey satış temsilcisi diye geçiyor ama aslında o bildiğimiz mağazada çalışacak eleman gibi düşünebilirsiniz. Onu da muhasebe elemanı ve gıda mühendisi takip ediyor.
Yaprak Özer: Bizimle paylaşacağınız, en fazla aranan başka pozisyon var mı?
Yusuf Azoz: Mühendisler, özellikle 2010 yılına baktığımızda sitemizde çok satış temsilcisi, satış pozisyonları aranır. Mühendislerde ciddi bir arayış var, her sektörde bu geçerli. Bir de sağlık sektöründe ciddi bir arayış var.
