Türkiye ekonomisi yeni bir kavramla tanışıyor; orta gelir tuzağı… Yatırımlardan elde edilen büyüme neticesinde bir noktada duraksama, tıkanma anlamına geliyor.
Gayrısafi yurtiçi hasılası cari fiyatlarla 858 milyar dolara ulaşan Türkiye ekonomisi şu anda dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alıyor. Denetim ve yönetim danışmanlığı kuruluşlarından PwC tarafından yapılan küresel bir araştırma Türkiye ekonomisinin, 2030 yılına kadar dünyanın en büyük 12. ekonomisi haline geleceğini gösteriyor. Tüm bu değerler ışığında ekonomik büyüme istikrarı göze çarpıyor. Yakın zamanda BETAM tarafından yayınlanan bir araştırma raporu ise Türkiye’nin orta gelir tuzağının eşiğinde olduğunu gösteriyor.
Son 10 yılda Türkiye’de kişi başına ortalama gelir 3 kat artarak 10 bin dolara yükseldi. Türkiye bu haliyle şu anda orta gelir grubu içerisinde yer alıyor. Ekonomiye yön veren uzmanlar 2023 yılına kadar ortalama gelirin 25 bin dolara çıkarak Türkiye’yi üst gelir grubuna taşımasını umuyorlar. Ancak bunu başarmak göründüğü kadar kolay değil. Çünkü şu anda Türkiye’nin aşması gereken sıkıntılar arasında “orta gelir tuzağı” da bulunuyor.
Bu kavram, üretim kapasitesini arttırabilen bir faktör olarak sermayenin, belirli bir doyuma ulaştıktan sonra ek getirisinin azalması anlamına geliyor. Kısaca ifade etmek gerekirse, yapılan yatırımların üretimi artırmasıyla sağlanan büyüme bir noktada tıkanıyor. Sermayenin bu tıkanıklığı aşabilmesiyse daha üstün bir teknolojik düzey ve nitelikli emeğe ihtiyaç duyuyor.
Türkiye ekonomisinde verimlilik değerlerini, kriz öncesi ve sonrası şeklinde iki periyot olarak inceleyen rapordan kritik sonuçlar çıkıyor. Buna göre, Türkiye ekonomisinin, artan istihdam oranına paralel bir verimlilik artışı sağlayamadığı müddetçe 2023 yılı için koyduğu 25 bin dolar hedefine ulaşması mümkün değil. Ekonomik kalkınma planlaması yapılırken işgücü piyasası, vergi politikası ve enerji gibi temel konularda etkinlik sağlayacak reformlar gerçekleştirilmediği takdirde, bu verimliliğin sağlanması da mümkün görünmüyor. Bu durum gelecek 10 yılda Türkiye’nin orta gelir tuzağından kolayca kurtulamayacağını haber veriyor.
Kaynak: Bahçeşehir Üniversitesi Araştırma Merkezi (BETAM)
