İMKB verilerine göre 11 ana sektörde, 46 endekste, Kamuoyu Aydınlatma Platformu\’nda
bildirimde bulunan halka açık 363 şirket ve ayrıca halka açık olmayan ama
çeşitli sebeplerle faaliyet raporu hazırlamak isteyen şirketler kolları sıvadı.
Faaliyet raporları kurumsal iletişiminin en önemli
araçlarından bir tanesi. Kurumların geçmiş performanslarını ve geleceğe ilişkin
beklentilerini, vizyonlarını aktardıkları resmi bir doküman. Özünde şirketin
aynası.
“Rapora bak kurumu al!” diyebilmek için; dokümanın
özetle şu özelliklere sahip olması bekleniyor: Kurum finansal verilerini, sebep
sonuç ilişkilerini, sektör/piyasa analizleri ile ulusal ve uluslararası20
kıyaslama ve değerlendirmeleri, şirket konumlamasını, icra edenleri, felsefe, politika
ve yönetim anlayışı, vizyon-misyon, öngörü ve beklentileri doğru yer, ton,
vurguyla, bir ana fikir etrafında anlatmalı. Doğruyu söylemek gerekirse, doğru
rapor tadından yenmez, faydaları saymakla bitmez.
Peki gerçekler ne? Genellikle faaliyet raporları
genel kurula sunulmak üzere hazırlanan, yetişmeyecek telaşı içinde stres dolu
aylar boyunca hazırlanan, hazırlayanların çoğunlukla sevmedikleri, genel kurul
ertesinde rafa kaldırılan yıllıklar. Faaliyet raporunu Çirkin Ördek Yavrusu
masalındaki minik kuğuya benzetiyorum. Faaliyet raporunun güzel bir kuğuya
dönüştüğü o an işte bu an: Kurumsal kimlikten taviz vermeyen, yaratıcı,
yatırımcı odaklı, fonksiyonel, bilgi yüklü, geleceğe dönük bir fırsat penceresi.
Faaliyet raporlarında küresel anlamda devrim
yaşanıyor. Daha ilgi çekici, okunabilir ve kullanışlı hale getirme hedefi, teknolojinin
değişimi ve kullanımının yaygınlaşmasıyla raporların yapılarını da
değiştiriyor. Baskılı raporlar tasarım ve içerik açısından her yıl
farklılaşırken, interaktif raporlama sektöre damgasını vurdu bile.
Fiziki özelliklerde bilmediğiniz bir şey yok; kaliteli
kağıt kullanımı, çok renkli baskı, bölümler arası renkli ayraçlar ön plana
çıkarken geri dönüştürülebilir materyal kullanımı ağırlık kazanıyor. Basılı
sayfalarda azalma şaşırtmıyor, iç kapak kullanımı Avrupa\’da hızla artıyor. Tasarımda,
temaya dayalı faaliyet raporu hazırlama ön plan çıkıyor. Tema uygulamalarında
Asyalı şirketler Amerikalı ve Avrupalı şirketlerden daha başarılı çalışmalar
ortaya koyuyorlar.
“Back to basics” diyebiliriz. Raporda en önemli konu
içerik! Finansal ve finansal olmayan verilerden oluşan içerikte öncelik istenen
raporun belli bir planlama dahilinde ve anlam bütünlüğü içerisinde akması. Raporun
okunabilirliğinin artması, rapora verilen önemi göstermesi açısından bütünlük
fazlasıyla önemseniyor. Yönetim kurulu başkanının mesajı, şirketin vizyon ile misyonu her zamankinden daha önemli. Bu
bölümler dostlar alışverişte görsün diye hazırlanmıyor.
LACP (League of American Communications Professionals)
yarışması önemli bir platform. LACP 2009 değerlendirmesine göre şirketler
finansal olmayan kısımlarına ortalama 9,2 adet başlık altında 38,6 sayfa;
finansal kısımda ortalama 60,4 sayfada 31,4 adet tabloya yer vermişler. 2010 ödüllerinde
Global ilk 20\’de9 ödülle Alman
hakimiyeti dikkat çekiyor. İkinciliği ikişer ödülle Türk ve Amerikan raporları
alıyor… 2010 ödüllerinde Avrupa / Ortadoğu ve Afrika ülkelerini kapsayan EMEA
bölgesi sonuçlarında 14 Alman, 2 Türk, 2 İsviçre… Türkiye iki kategoride de Almanya\’dan
hemen sonra en çok ödül alan ülke. Report Watch sıralamasına göre İsveç
firmaları önde görünüyor (ilk 202de 6 firma ile) Türkiye\’den Turkcell 218. sırada
yer alıyor.
Raporlarda dikkat çeken unsurlar arasında; “geçmiş
yıla bakış” bölümlerde yazılı ifadeleri destekleyecek tablo ve grafiklerin
kullanılması yaygın bir strateji. Tablo ve grafiklerin anlaşılabilir olması,
rakamların ilgi çekecek fakat okuyucu yanıltmayacak şekilde sunulması ön plana
çıkıyor. Konuyla ilgili görsellerin kullanılması ilgi çekici ve güven artırıcı
bulunuyor. Şirketin ve piyasanın durumuna bakışta, güvenilir kaynaklardan
derlenen bilgiler ve kendini ispatlamış uzmanların yorumları okuyucu tarafından
kabul görüyor. Her sektör kendi alanındaki önceliklere göre faaliyet raporu
hazırlıyor.
Hazırlanan raporlarda sürdürülebilirlik ve sosyal
sorumluluk gibi kavramlar sıkça yer almakla beraber bu konularda özel raporlar
hazırlanması geçmişe göre daha çok tercih ediliyor. Başarılı raporun aslında
tasarım ve içeriğin mükemmel uyumu ile okuyucuyu zorlamadan istediğine
ulaştırabilecek ve sorularına cevap verecek rapor olduğu görülüyor.
Bir kurumun en çok izlenen performansı şüphe yok ki,
finans ve borsa… Bu unsurları güncel olarak takip etmeyi kolaylaştıran teknoloji
ve internetin yaygın kullanımı harikalar yaratıyor. Genel kurul dağılınca rafa
kalkan rapor devri teknoloji sayesinde 7/24 kullanılan raporlar dönemini
başlattı. Ülkemizde de büyük ilgi gören online faaliyet raporları konusunda ne
yazık ki bir standart yok. Türkçede raporun pdf versiyonunun siteye
yüklenmesine “online rapor” deniyor. Uluslararası trend bu noktada “online
kişiselleştirme özelliklerine sahip interaktif raporlama”ya çoktan kaymış görünüyor.
Faaliyet raporları hazırlarken herkese kolaylıklar
diliyorum.
