Hangi girişim tutar, neden bazı girişimler patlar da bazıları nal toplar? Hangi girişimci kaynağa ulaşır, parayı nereden bulur… Yatırımcı neye bakar, hangi projelere para bağlar… “Seri Girişimci” de ne demek. Bu insanlar bizden farklı mı yoksa onları gözümüzde mi büyütüyoruz… Devrim yapıyorum diyen girişimci sizce ne yapmış olabilir?
Sizleri biri “seri girişimci” ama aynı zamanda “seri yatırımcı” olan Keiretsu Forum İsrail Başkanı Danny Arazi, diğeri videoyu yerinden oynatan adam “devrimci girişimci” Elad Hollander’le tanıştırmak isterim.
“Bir girişimci, her şeyden önce fırsatı tanır ve tanımlar” diyor lakabı seri girişimci olan Danny Arazi. Kurumsal dünyada başarılarını, artık “yeter” dedikten sonra elinin tersiyle kenara itmiş, yüreğinin sesini dinlemiş. Kalbi teknoloji için attığından bu alanda birbirinden ilginç konulara girişmiş. “Ben yatırım yapacağım zaman afilli sunumlara bakmam, bana bunları anlatana bakarım. Krizlere dayanır mı, pes etmeden devam eder mi, inatçı mı teşhis ederim.” diye başladığı yatırım yaparken baktığı 3 şey sorusunun yanıtı; “insan, insan, insan”. Bir girişimci olarak kendisini tanımlayacak tek bir kelime olsa “gelecek” olacağını ifade eden Arazi, doğal kaynaktan yoksun, sürekli savaş halinde olan bir ülkenin nasıl teknoloji ve girişim merkezi haline gelebildiğini anlattı.
İnteraktif video üzerinde çalışmalar yapan İsrailli girişimci Elad Hollander, SmarterTV’yle gözün yakaladığı her şeyi bilgiye çevirme ve izlediğiniz yayınla ilişki kurma dönemini başlatıyor. Geleceğin kaçınılmaz teknolojisi diyebiliriz. İzlediğiniz her yayın, kısa bir süre içinde size izlediğinizden daha fazlasını verebilecek. Konuşan kişinin geçmişini ve veya sosyal medya mesajlarını, üzerindeki ceketin etiketini ve fiyatını görebilecek hatta anında satın alabileceksiniz. Hollander, girişimini, hayallerini ve tabii ki geleceği anlattı. İçinde sizin de olduğunuz video dönemi başlıyor.
ELAD HOLLANDER;
PATATES GİBİ VİDEO İZLEME DEVRİ BİTTİ
Video izlemeyi sevmeyen yok, ana akım TV kanallarından başka platformlara kayıyoruz. Video yalnızca sinemanın ya da TV programlarının rakibi değil aslında pek çok sektörde sıkça kullanılan bir enstrüman. Aslında rakip kelimesi konuyu tam karşılamıyor çünkü klasik anlamda rekabet sözkonusu değil. Videolar izleyici deneyimini düşündüğümüzde edilgen iletişim enstrümanı. Önümüze ne konursa onu izliyoruz. Özgür iradenizle yapabilecekleriniz, durdurmak ve veya başka bir videoya geçmek. Video izleme sürecinde interaktif bir ilişki kurmanız mümkün değil. SmarterTV kurucusu Elad Hollander ise izleyeni video akışının içine dahil ediyor. Kendisiyle, Türkiye’deki yatırımcılarla buluşmak üzere Keiretsu Forum toplantısı için İstanbul’a geldiğinde buluştuk. (Yaprak Özer youtube kanalında söyleşimizin tamamını izlemenizi öneriyorum) İzleyeni videonun içine nasıl kattığını adeta yaşayarak aktardı.
Videoda devrim derken neyi kastediyorsunuz?
Video teknik olarak hep aynı, hiçbir şey değişmedi. Yalnızca izliyoruz. Videoya bir anlam yüklemekten söz ediyorum. İzlerken ilginizi çeken herhangi bir ürün ya da kişi ya da olayın içine girmekten…
Patates gibi oturmaya son yani…
İzlerken istediğin yeri tıklayarak aradığın ekstra bilgiye ulaşabilirsin. İzlediğin kişinin profiline girebilirsin, satın alma faaliyetinde bulunabilirsin. Sosyalleşmeden elektronik alışverişe uzanan sınırsız fırsat sunuyoruz. Bir anlamda videoyu demokratik bir platform haline getiriyoruz. Her şeyi yapabilmenin birden fazla yönü olduğunu gösteriyoruz.
Hangi aşamadasınız, hedef kitle kim, kaç kişilik bir ekip, ne zamandan beri çalışıyorsunuz?
Teknik olarak prodüksiyon konusuna yepyeni bir bakış açısı kazandırdık. Hedef kitle büyük medya kuruluşları. B to B iş yapma şeklimiz olsa da hedef kitle izleyicinin kendisi. Örneğin bir moda defilesi izleyen son kullanıcının, defiledeki her şeye ulaşabilmesini istiyorum, farklı açılardan görebilmesini, bilgi edinmesini ve sipariş verebilmesini. 2014 yılında başladık çalışmalara, biraz yavaş gitti. En büyük yatırımı Keiretsu Forum İsrail’den aldık. 7 kişilik bir ekibiz. Bu işte bir kurucu ortağım daha var. Kendisi İsrail ordusunda araştırma geliştirmenin başındaydı. Kendimi adeta bir sanatçı gibi bir şey yaratırken görüyorum. Her şeyi olduğu gibi kabul etmek değil konu. “Ben bunu değiştireceğim” diyecek cesareti gösterebilmek güzel. Bu işi, “çıkış” yaparak kazanmak üzerine kurgulamıyorum.
Dünyayı değiştireceğinizi mi düşünüyorsunuz?
Bazı konular var; örneğin otonom araçlar… Mutlaka gerçekleşecek. İnteraktif videolar da öyle, olacaklar. Video bu kadar ilkel düzeyde kalmayacak.
Bu ürün sokağa inecek mi?
Şu anda herhangi bir videoyu alıp ondan interaktif video yapmak kolay değil. Gelecekte, yapay zeka sayesinde ve bu alandaki gelişmeler derinleştikçe raftan bir video alıp interaktif yapmak mümkün olacak.
Ses mi görüntü mü daha hızlı ilerleyecek? İletişimde ses devrimi yaşanıyor.
Ben sesin görüntüyü yenebileceğini sanmam. Biz gözlerimize inanırız. Daha çok görüntü odaklıyız. Ama sesi video içinde çok özel çalışabilmem mümkün. İzlediğiniz bir videoda farklı seslere yoğunlaşma, öne çıkarma, farklı noktalardan sesi vermek gibi değişik şeyler yapabilirim.
DANNY ARAZİ;
GİRİŞİMCİNİN BAŞARISI GELECEĞİ VE FIRSATI GÖRMEKTE
İleri yaşına karşın dünyayı motorsuz uçakla turlayan bir adam düşünün. “Yeni aşkım bu” diyor. Rüyasına giriyormuş. Alpler’in üzerinde uçuyor, çölleri geçiyormuş… Gözlerinin parladığı bir konu daha var, girişim dünyası. Danny Arazi’ye lakap takmışlar; “Seri Girişimci”(!) İlginç değil mi… Arazi, uluslararası bir girişim-yatırım platformu olan Keiretsu Forum’un İsrail Başkanı. Türk girişim ve yatırımcı ekosistemine, “nasıl oluyor da küçücük coğrafyası, az nüfusu, neredeyse olmayan doğal kaynaklarıyla dünyanın önde gelen girişim cenneti İsrail’de kuruluyor” sorusuna yanıt vermek üzere geldiğinde buluştuk. (Yaprak Özer youtube kanalında söyleşimizin tamamını izlemenizi öneriyorum)
Ne yapıyorsunuz?
Hayatımın ikinci fazındayım. Silikon Vadisi’nde yaşarken “tamam ve yeter” dedim. Artık kurumsal dünyada yöneticilik yapmak değil, daha küçük fikirlere katkıda bulunmak istediğime karar verdim. Genç girişimcilere destek olmak için yola koyuldum.
İnsan nasıl ve ne zaman “tamam” diyerek bir okyanusa atlar?
Bundan biraz daha karmaşık bir yanıtım var. 18 yıl sinema endüstrisinde çalıştım. Çok başarılı uluslararası bir operasyon yönetiyordum. Sabah kalktığımda yine benzer bir güne uyandığımı hissetmeye başlamıştım. Daha değişik olmasını istiyordum. Geçiş yaptığım dünyada etrafımı birden bir sürü mühendis sardı. Kurduğumuz firma 1.4 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığında yerleşik devlerin husumetine uğradık. Savaş başladı, biz kaybettik.
Sizi durdurdu mu?
Bir firma daha kurdum.
Yatırım yaparken neye bakarsınız? 3 şey söyleseniz…
İnsan, insan, insan!
Girişimciler şirketlerini anlatırken, pazarlama stratejilerinden, finansallarından söz eder, bir sürü tablo koyarlar. Ben hiçbirini dinlemem. Anlatana bakarım. Acaba yeterince güçlü mü, yeterince inatçı mı, krizlerde pes eder mi…
İsrail nasıl başardı?
Birçok kişi merak ediyor bu sorunun cevabını. Biraz karmaşık aslında. Biz göçmenlerden oluşan bir ülkeyiz. Hepimiz farklı ülkelerden, farklı kültürlerden geliyoruz. Silikon Vadisi’nin yapısına benziyoruz. Buluşma yeri gibiyiz. Doğal kaynağımız yok, sürekli savaş halindeyiz… Gözlemim, gençler istikrar değil, risk peşindeler. Evi nasıl geçindireceklerini düşünmek yerine fırsat peşinde koşuyorlar.
