Vatandaş grip oldu

Önce Türkiye ayağa kalktı, sonra Brezilya… Türkiye’deki olayları Arap Baharı’na benzettiler. Ne kadar çabuk tanımlarsak o kadar çabuk panzehir geliştirebiliriz diye düşünmüş olacaklar… Açıkçası bir salgın olduğuna ihtimal verilmedi.

Brezilya’yı ne yapacaksınız? Brezilya’yı da Arap Baharı’na benzetmek mümkün olabilir mi? “Hadi canım” dediğinizi duyar gibiyim.

Bir anlamıyla mümkün, bir anlamıyla değil.

Arap Baharı’na konu olan ülkeler, demokratik süreçlerini tamamlamamış, ekonomik kalkınmanın yalnızca belli bir kesim için geçerli olduğu, çoğunlukla tarihinin bir bölümüne fiilen kuşatma ya da sömürge olarak geçirmiş, halkın büyük çoğunluğu eğitimsiz ve fakir, despot yönetimler.

Benzerlik kurmak taraftarı değilim. Benzeteceksem, Arap Baharı yerine Kuş Gribi’ne benzetmek istiyorum. Yaygın, bulaşıcı, karantina çözüm değil…

Brezilya ile Türkiye arasındaki benzerliklere baktığınızda, ilk anda tesadüf diyebilirsiniz.

Ne çare, sonuç değişmiyor.

Brezilya’da, yoksulluk, son 10 yılda ciddi oranda azaldı.  (Ekonomi ile sosyal gelişme paralel yürümedi) Büyüyen ekonomiye karşın orta sınıfın yaşam kalitesinin artmaması, alt yapı sorunları, yolsuzluklar ve özellikle de Dünya Kupası için yapılan devasa yatırımlar tepki çekti. (Gösterilerde bir stad için harcanan 180 milyon Euro’nun hesabını soruyorlar.) Özetle sokakta halk “Pardon benim paramla bu harcamayı yapma hakkını nereden buldun, seni seçtiğim için koşulsuz olarak destek vereceğimi mi sandın?” diye soruyor. İktidarların soru sorulmasına, sorgulanmaya alışmaları ve cevap verme yerine gerekçe ve çözüm refleksi geliştirmeleri gerekiyor.

Gezi Parkı’na dönelim. Yeşili korumak bardağı taşıran son nokta oldu. Brezilya’daki gibi toplu taşıma araçlarına yapılan zam da olabilirdi.  İngiltere örneğinde olduğu gibi okul harç ve yemeklerine yapılan zam da bardağı taşırabilirdi… Bizim kafamıza “gezi” düştü.

Bardak bir kere taşınca gösterilerin rengi değişebiliyor. Rio de Jenerio ve Sao Paulo’dan sonra Konfederasyon Kupası maçlarının oynandığı 5 büyük kente özel birlikler sevk edildi. Breziya’da polis gaza dayandı ve plastik mermiyi esirgemedi. Buna karşın, örneğin Brezilya-Meksika maçının oynandığı Fortaleza kentinde yaklaşık 25 bin kişi,  stadyuma giden yolları uzun süre bloke etti. Kim korkar hain kurttan?… Sen misin futbolculara on milyonlarca dolarlık transfer ücreti ödeyen… Bana mı sordun?

Bu bir salgın. Deyin ki, kuş gribi. Deyin ki, özgürlük. Deyin ki, otoriteye başkaldırı… Deyin ki, adam yerine konma arzusu… Deyin ki, şuursuzca devredilmiş vatandaşlık haklarına yeniden sahip çıkmak. İşte olan bu. Laf olsun diye söylediğimiz bir şey gerçek oldu. Vatandaşın gözü açıldı.

Bu küresel bir salgın. Bir tür kuş gribi: “vatandaş gribi”. Değişime en açık kitle oldukları için önce gençlere bulaşıyor. Sonra bakmışsın anne babaya da bulaşmış… Herkes grip!

Temel Sosyal Göstergeler

Brezilya

Türkiye